คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม|Faculty of Environment and Resource Studies Mahasarakham University
ระหว่างวันที่ 14–15 พฤษภาคม 2568 โรงเรียนการศึกษาคนตาบอด จังหวัดขอนแก่น จัดกิจกรรม “การอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาแผนเผชิญเหตุและกระบวนการอพยพจากเหตุการณ์ภัยพิบัติ” สำหรับบุคลากรและนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการมองเห็น จำนวนประมาณ 50 คน โดยมีเป้าหมายเพื่อยกระดับความพร้อมของสถานศึกษาในการรับมือกับภัยพิบัติอย่างครอบคลุมและยั่งยืน
กิจกรรมอบรมได้รับเกียรติจากนางชัญญานุช มูลวิชา ผู้อำนวยการโรงเรียน กล่าวเปิดงาน โดยมี ดร. ปิยวัฒน์ ขนิษฐบุตร วิทยากรหลักจากเครือข่ายพัฒนาความเข้มแข็งภัยพิบัติไทย (TNDR) ร่วมกับ ดร.ธายุกร พระบำรุง ผู้อำนวยการหน่วยวิจัย CMARE และนางสาววิภารัตน์ หนูปัทยา จากหน่วยวิจัย RDSC มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ร่วมเป็นคณะวิทยากรสนับสนุนด้านข้อมูลเชิงพื้นที่และกลไกการจัดการภัยพิบัติสำหรับผู้พิการทางการมองเห็น
ในการอบรม ผู้เข้าร่วมได้เรียนรู้การวางโครงสร้างแผนเผชิญเหตุ ฝึกซ้อมการอพยพ และวิเคราะห์ข้อจำกัดเชิงพื้นที่จริง โดยออกแบบให้เหมาะสมกับผู้พิการทางการมองเห็น เช่น การใช้เสียงแจ้งเตือนเฉพาะ การนำทางด้วยการสัมผัส การเดินผ่านเส้นทางที่ปลอดภัย และจุดรวมพลที่เข้าถึงง่าย
ไม่เพียงแต่มุ่งรับมือกับ น้ำท่วม เท่านั้น กิจกรรมในครั้งนี้ ยังวางแนวทางให้ครอบคลุมถึงภัยพิบัติรูปแบบอื่นที่อาจส่งผลกระทบต่อโรงเรียนในอนาคต เช่น
- อัคคีภัย (ไฟไหม้จากห้องครัวหรือระบบไฟฟ้า)
- แผ่นดินไหว (ที่อาจทำให้โครงสร้างอาคารเสียหาย)
- โรคระบาด (ซึ่งต้องมีแผนควบคุมและแยกกลุ่มเสี่ยง)
- ความร้อน (ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของนักเรียนกลุ่มเสี่ยง)
ข้อเสนอถึงหน่วยงานภายนอก
เพื่อให้โรงเรียนสามารถพัฒนาระบบเตรียมรับมือภัยพิบัติแบบยั่งยืน
สำหรับกลุ่มเปราะบางได้จริง
จำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภายนอกอย่างเป็นระบบในหลากหลายมิติ ดังนี้
- หน่วยงานท้องถิ่น
(เทศบาลตำบลบ้านเป็ด)
- สนับสนุนงบประมาณสำหรับอุปกรณ์ฉุกเฉิน (เช่น ไซเรนเฉพาะทาง เสื้อชูชีพ ไฟฉายเสียง)
- ปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ระบบระบายน้ำรอบโรงเรียน และทางออกฉุกเฉิน
- บรรจุแผนภัยพิบัติของโรงเรียนเข้าในแผนป้องกันภัยระดับพื้นที่
- สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัด
(ปภ.)
- จัดทีมอบรมและฝึกซ้อมอพยพประจำปีร่วมกับโรงเรียน
- สนับสนุนคู่มือ แผนผัง และสื่อการเรียนรู้ที่เข้าถึงได้สำหรับผู้พิการ
- สำนักงานสาธารณสุขและโรงพยาบาลท้องถิ่น
- จัดเตรียมระบบปฐมพยาบาลฉุกเฉินและยาสำรอง
- สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัด
- ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการจัดวางสิ่งปลูกสร้างให้ปลอดภัยและเหมาะกับกลุ่มผู้พิการ
- สำรวจความเสี่ยงของโครงสร้างอาคารในกรณีแผ่นดินไหว
- ภาคเอกชนและองค์กรพัฒนาเอกชน
(NGOs)
- สนับสนุนเทคโนโลยี เช่น แผนที่สัมผัส (Tactile Map) อุปกรณ์เตือนแบบสั่น หรือ ระบบ IoT เตือนภัยเฉพาะกลุ่ม
- ร่วมเป็นพี่เลี้ยงให้โรงเรียนในการสร้างแผนภัยพิบัติที่ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
การอบรมในครั้งนี้ ไม่เพียงแต่เน้นยกระดับศักยภาพของบุคลากรและนักเรียนเท่านั้น แต่ยังเป็นการจุดประกายให้หน่วยงานทุกระดับเห็นว่า “ภัยพิบัติไม่ได้เลือกกลุ่มเปราะบาง แต่การเตรียมพร้อมที่ครอบคลุมสามารถช่วยชีวิตพวกเขาได้” โรงเรียนการศึกษาคนตาบอด จังหวัดขอนแก่น จึงเปิดรับความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อก้าวสู่การเป็น ต้นแบบโรงเรียนปลอดภัยสำหรับผู้พิการ อย่างแท้จริง
ภาพและข่าว : คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์/ดร.ธายุกร พระบำรุง
เผยแพร่โดย : ชลทิตย์ สีเทา
ณ วันที่ : 16 พฤษภาคม 2568
