คณะสิ่งแวดล้อมฯ มมส ผนึกกำลังชุมชน-โรงเรียน สร้างนวัตกรรม “ภาชนะจากวัสดุเหลือใช้” ภายใต้ตราผลิตภัณฑ์ “สรณะ” ในวันสิ่งแวดล้อมโลก

วันที่ 4 มิถุนายน 2568 ณ ศูนย์ข้าวชุมชน บ้านเขียบ ต.ขามเรียง อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม   คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยหน่วยปฏิบัติการวิจัยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การบรรเทา และการปรับตัว (CMARE) ร่วมกับศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว หน่วยงานร่วมมหาวิทยาลัยขอนแก่น ศูนย์วิจัยเครื่องจักรกลเกษตรและวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยว มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญทางด้านเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว โรงเรียนขามเรียงเขียบโนนแสบงดอนมัน

และกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์บ้านเขียบ ม.17 และวิสาหกิจชุมชนผ้าทอมือย้อมสีธรรมชาติขามเรียง  ได้จัดโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “ขามเรียงโมเดล ระยะที่ 2: การพัฒนาเครื่องอัดขึ้นรูปและเสริมศักยภาพเยาวชนและชุมชนสู่เศรษฐกิจหมุนเวียน” โดยมี รศ.ดร.อดิศักดิ์ สิงห์สีโว คณบดีคณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ เป็นประธานเปิดโครงการ และวิทยากร ประกอบด้วย อาจารย์ ดร. ธายุกร พระบำรุง ผู้อำนวยการหน่วยปฏิบัติการวิจัย CMARE  นางสาวกรกนก  อาจวงษา ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ บ้านเขียบ ม.17 และนางสุชญา โคตรวงษ์ ประธานวิสาหกิจชุมชนผ้าทอมือสีย้อมธรรมชาติขามเรียง และหน่วยงานสนับสนุนองค์ความรู้และนวัตกรรมการแปรรูปวัสดุเหลือใช้ทางเกษตร ประกอบด้วย รองศาสตราจารย์ ดร.ชัยยันต์ จันทร์ศิริ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และผศ.ไพบูลย์ บุบผา คณะเทคโนโลยีและวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี โดยโครงการนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาเครื่องจักรอัดขึ้นรูป และถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตภาชนะและกระถางต้นไม้จากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรให้กับชุมชน เพื่อสร้างกระบวนการผลิตจริงในพื้นที่ เพื่อเสริมสร้างศักยภาพเยาวชนและวิสาหกิจชุมชน ในการผลิตภัณฑ์ต้นแบบ ที่สามารถนำไปใช้ได้จริงและสร้างรายได้ภายในชุมชน และเพื่อจัดตั้งกลุ่มเยาวชน “ขามเรียงเขียบโมเดล” เพื่อเสริมสร้างทักษะด้านวิทยาศาสตร์เบื้องต้น ทักษะสังคม และเศรษฐศาสตร์ชุมชน ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง

กิจกรรมนี้ จัดขึ้นเนื่องในวันสิ่งแวดล้อมโลก (5 มิถุนายน)  เพื่อกระตุ้นจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมในระดับชุมชน ซึ่งมีกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ เยาวชนแกนนำ โรงเรียนขามเรียงเขียบโนนแสบงดอนมัน กลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่ต้องการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากวัสดุเหลือใช้ ผู้แทนเทศบาลตำบลขามเรียง  และนักศึกษาและนักวิจัยที่สนใจการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากวัสดุเหลือใช้ จำนวน  54 คน  โดยเน้นการมีส่วนร่วมของภาคีพัฒนา ได้แก่ โรงเรียนในฐานะแหล่งบ่มเพาะความรู้และชุมชนในฐานะแหล่งวัตถุดิบและภูมิปัญญา ผ่านกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน คือ การอบรมเชิงปฏิบัติการขึ้นรูปวัสดุเหลือใช้ การระดมสมองสร้างแผนที่แนวคิด การต่อยอดสู่การประเมินต้นทุนการผลิตและการใช้เครื่องมือ SROI เพื่อประเมินผลตอบแทนทางสังคมของโครงการ    กิจกรรมดังกล่าว ได้สร้างแรงบันดาลใจให้เยาวชนเห็นคุณค่าในทรัพยากรท้องถิ่น และเปิดพื้นที่ให้ชุมชนเกิดกลไกการบริหารจัดการที่สามารถขยายผลได้ในเชิงเศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) อย่างเป็นรูปธรรม โดยโรงเรียนขามเรียงเขียบโนน           แสบงดอนมัน สามารถบูรณาการกิจกรรมนี้ สู่การเรียนรู้ในรายวิชาการงานพื้นฐานอาชีพ และวิทยาศาสตร์  โดยการเรียนรู้ผ่านโครงงานนักเรียน โดยมีเป้าหมาย เพื่อปลูกฝังจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม ความคิดสร้างสรรค์และทักษะอาชีพแก่เยาวชนในพื้นที่ ผลลัพธ์สุดท้ายของโครงการ คือ การขยายผลจากระดับกิจกรรมสู่กลไกพัฒนาในชุมชนอย่างต่อเนื่อง โดยมีเยาวชน เป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากบนพื้นฐานของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและภูมิปัญญาท้องถิ่น 
          ในอนาคต คณะสิ่งแวดล้อมฯ จะผลักดันตราผลิตภัณฑ์ “สรณะ” สู่ระดับที่สามารถใช้จริงได้ในโรงเรียน หน่วยงานภาครัฐ เอกชน และกลุ่มวิสาหกิจชุมชน พร้อมพัฒนาเป็นต้นแบบพื้นที่เรียนรู้ด้าน BCG Model และเศรษฐกิจหมุนเวียนเพื่อความยั่งยืนของท้องถิ่น

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

ภาพและข่าว : คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์/ดร.ธายุกร พระบำรุง

เผยแพร่โดย : ชลทิตย์ สีเทา

ณ วันที่ : 5 มิถุนายน 2568